ارزیابی خصوصیات کیفی دانه چهار رقم گندم نان (Triticum aestivum L.) در استان‌های تولید کننده گندم کشور

گندم نان اصلی‏ترین محصول زراعی است که به دلیل تنوع ارقام و اثر متقابل آن‏ها با محیطی که در آن کشت می‏شوند، از تنوع کیفیت بالایی برخوردار است. در بسیاری از نقاط جهان، آب و هوا، وضعیت زمین زراعی و مدیریت زراعی نقش تعیین کننده‏ای در کیفیت ارقام گندم دارند. با توجه به عدم وجود آمار و اطلاعات در خصوص وضعیت کیفی ارقام مختلف گندم در مزارع کشاورزان، در این تحقیق خصوصیات کیفی و نانوایی شامل؛ وزن هزار دانه، میزان پروتئین و گلوتن مرطوب و ارتفاع رسوب SDS در دانه چهار رقم گندم [چمران، پیشگام  (آبی) و سرداری و آذر 2 (دیم)] که بیشترین سطح زیر کشت را در کشور دارند، طی سال‏های زراعی93-1392 و 94-1393 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گندم دیم آذر2 در استان‏هایی که طی دو سال زراعی کشت شده بود، با میانگین 46/11 درصد پروتئین، 3/26 درصد گلوتن مرطوب و 2/55 میلی‏لیتر ارتفاع رسوب SDS، از کیفیت بالاتری نسبت به رقم سرداری برخوردار بود. بین خصوصیات کیفی دو رقم گندم آبی چمران و پیشگام در استان‏های مختلف کشور تفاوتی مشاهده نشد. نتایج نشان داد که ارقام گندم کشت شده در استان‏های کردستان، همدان و کهگیلویه و بویراحمد از کیفیت پایین‏تری از لحاظ صفات کیفی مورد مطالعه برخوردار بودند. به نظر می­رسد پایین بودن کیفیت دانه در استان­های مذکور به دلیل وجود درصد بالای مزارع دیم  در این مناطق می­باشد که دچار کمبود عناصر غذایی موجود در خاک بیشتری هستند.